Feminist Talks #1

Alexia Struye gaat sinds enkele jaren als kunstenares door het leven. Als beginnend vrouwelijk kunstenaar merkte ze dat er nog heel wat barrières zijn en het geen makkelijke opgave is om een breed netwerk op te bouwen. “Er staan zo weinig vrouwelijke kunstenaars tentoongesteld in musea en het is zeker betreurenswaardig hoe weinig werken van vrouwelijke kunstenaars verkocht worden bij grote veilinghuizen. En die prijzen liggen dan ook nog eens veel lager.” Vanuit die constatatie startte ze met Female Artists Club waarmee ze vrouwelijke kunstenaars meer onder de aandacht wil brengen. “Om op termijn de hele samenleving vertegenwoordigd te zien in de kunstwereld, wil ik nu graag focussen op vrouwen en ook specifiek meer aandacht hebben voor vrouwen met een diverse achtergrond. Vrouwen en mannen van kleur zijn nog minder vertegenwoordigd in de kunstwereld.”

Op welke manier probeer je dan meer diversiteit in de expo te brengen?

Bij de eerste expo van de Female Artists Club waren we gewoon met elf witte vrouwelijke kunstenaars. Ik heb me daarom voor de performances gefocust op vrouwen met diverse achtergronden. Dat is uiteindelijk gelukt, maar je moet de juiste contacten vinden die een ander netwerk kunnen aanspreken om bij andere groepen terecht te komen. Het lijkt alsof we op verschillende eilanden zitten, sommige botsten met elkaar en anderen blijven naast elkaar drijven. Ik wil die met elkaar verbinden. Volgend jaar wil ik heel graag een expo organiseren rond het thema diaspora, met voornamelijk vrouwen die een niet-witte culturele achtergrond hebben. Dat kan ik niet alleen. Ik heb vertegenwoordigers nodig van al die eilanden om er samen iets van te maken. Die contacten ben ik nu aan het leggen met de hoop er iets groots van te maken.

Het is dus voor niet-witte vrouwen nog moeilijker om hun artistiek werk te tonen?

Je denkt snel dat je via sociale media iedereen bereikt, maar dat is niet zo. Je netwerk blijft groeien in een bepaald segment, tenzij je heel actief de anderen gaat opzoeken. In gesprekken met vrouwen van kleur, krijg ik te horen dat ik op een witte manier communiceer. Wat logisch is, ik ben een witte vrouw, maar ik stond daar voorheen niet zo bij stil. Er zijn bijvoorbeeld Facebookgroepen waar alleen maar vrouwen van kleur lid van zijn. Het is niet mijn plaats om daar lid van te worden en daarin een oproep te plaatsen voor mijn expo. Ik ben ervan overtuigd dat ik een meer diverse expo niet alleen kan bereiken, en vind dat ook absoluut geen probleem. Ik kijk ernaar uit: het is gewoon super interessant om andere culturen te leren kennen en te tonen op een expo. Maar het is niet zomaar een evidentie en het lijkt soms absurd hoe we in een land als België zo dichtbij en toch veraf kunnen zijn. De perceptie speelt ook een rol: ik doe dit niet om politiek correct te zijn, maar uit intrinsieke interesse.

Wat houdt feminisme dan voor jou en Female Artists Club in?

“Ik vind feminisme een absurd woord, dat is zo’n triest woord. Vandaag is het absurd dat iemand geen feminist zou zijn. We zitten toch allemaal in met gelijkheid? En ja, natuurlijk is er de oude, witte man die zijn positie aanhoudt, maar er zijn ook mannen die wel heel erg opkomen voor het feminisme. Voor mij heeft dat woord een negatieve connotatie, dus ik probeer het ook niet te vaak in de mond te nemen. Het gaat erom eindelijk eens gelijkheid te bekomen in onze patriarchale wereld, maar dat gaat zo veel verder dan enkel in de kunstwereld. Dat zit gewoon in alles. In de kunstwereld werden de grote instituten eeuwenlang door mannen beheerd. Wanneer vrouwen dan curator waren, hadden die vaak niet het lef om vrouwen naar voren te trekken. Om zich te bewijzen in die mannenwereld, bleven ze hetzelfde doen als wat de mannelijke curators deden om te tonen dat zij dat ook konden. Daardoor zijn musea weinig divers. Er is wel een bewustzijn dat het moet veranderen, maar deze evolutie gaat tergend traag. Dit is niet enkel in de kunstenwereld maar in alle sectoren het geval. Ik heb geen ambitie om de hele wereld te gaan veranderen. Be the change you want to see, ik wil doen wat ik zelf kan.”

Welke raad wil je meegeven aan jonge vrouwen of meisjes die zelf iets willen ondernemen, zoals jij doet? 

Gewoon doen. Je moet natuurlijk wel rekening houden met financiële risico’s. Zijn de risico’s niet zo groot? Probeer het en ga ervoor. Het kan een volledige flop worden, maar wat heb je te verliezen? Probeer bij de juiste platformen terecht te komen. Ik heb de laatste jaren bijvoorbeeld ontdekt dat er massa’s open calls staan op bepaalde platformen, maar als je die platformen niet kent, dan kom je daar niet op terecht. Wanneer je dan aan een open call kunt beantwoorden, dan zie je plots wat er gaande is in de wereld. Als je bewondering hebt voor iemand of je wil iemand een vraag stellen, contacteer die dan gewoon. Een nee heb je, een ja kan je krijgen. Op die manier leg je best veel contacten. Ten slotte moet je er ook voor durven gaan. Het houdt inderdaad risico’s in. De eerste expo had een financieel plaatje. Ik vond sponsoring en de kunstenaars betaalden een klein bedrag om twee weken te kunnen tentoonstellen. Durf springen en zie van daaruit wat er gebeurt. Het lijkt misschien stereotiep, maar uit veel studies blijkt nog dat vrouwen minder zelfzeker zijn of minder snel risico durven nemen. Dat zou toch nog meer aangeleerd kunnen worden dat vrouwen ook meer zeggen van ‘let’s do this’, ik kan dat! Als jij dat durft, dan moet ik dat zeker ook durven. Daarin kunnen we elkaar ondersteunen.

Meer empowerment dan?

Dat is wat ik verschrikkelijk vind aan het feminisme. We hebben allemaal speciale woorden nodig om eigenlijk iets doodnormaal te bereiken en dat vind ik jammer. Voor mij hoeft het geen eigen label te dragen. Ik voel me toch niet zo comfortabel bij het horen van zo’n soort term. Anderzijds geeft het wel erkenning, want je weet daardoor wel dat je in een groep bent en je versterkt elkaar. Ik zou eigenlijk zeggen: meer zelfzekerheid!

Wil je meer weten over Alexia?

Bekijk The Female Artist Club hier!